سمنان/ بازار گوشت زیر ذره‌بین نظارت است
مدیر حراست و بازرسی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان گفت: نظارت بر زنجیره تولید و توزیع گوشت در استان سمنان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و این کار به‌صورت مستمر توسط چند نهاد مرتبط انجام می‌شود.
به گزارش پایگاه خبری آوای قومس به نقل از «مرآت»؛ استان سمنان به‌عنوان یکی از قطب‌های تولید مواد پروتئینی در کشور، نقش مهمی در تأمین گوشت و فرآورده‌های دامی ایفا می‌کند.
همچنین استان سمنان معین استان تهران در تأمین مواد پروتئینی شناخته می‌شود و بخش قابل توجهی از تولیدات خود را به سایر استان‌ها ارسال می‌کند.
استان سمنان، با وجود چالش‌ها توانسته با تکیه بر ظرفیت‌های تولید داخلی نیاز مردم را به‌خوبی تأمین کند و از سوی دیگر اقدامات نظارتی و حمایتی نیز به‌طور مستمر در حال اجراست تا علاوه بر کاهش قیمت‌ها دسترسی مردم به محصولات پروتئینی با کیفیت و قیمت مناسب تضمین شود.
برای بررسی دقیق چالش‌هایی نظیر تخصیص سهمیه گوشت گوسفندی وارداتی، نقش نهادهای نظارتی، برنامه‌های حمایتی از دامداران، و اقدامات صورت‌گرفته برای کاهش قیمت‌ها و روشن شدن سیاست‌ها و برنامه‌های موجود، مرآت با سعید طاهریان، مسئول حراست و بازرسی سازمان جهاد کشاورزی استان سمنان به گفتگو پرداخته است.
مرآت: چرا استان سمنان با وجود تولیدکننده بودن در حوزه مواد پروتئینی، از سهمیه گوشت گوسفندی با نرخ دولتی برخوردار نیست؟
طاهریان: استان سمنان یکی از استان‌های مهم تولیدکننده گوشت گوسفندی در کشور به‌شمار می‌رود و با این حال باید توجه داشت که میزان گوشت گوسفندی وارداتی در سطح کشور محدود بوده و به دلیل اینکه جمعیت و تقاضا در تهران بسیار بالاست این سهمیه بیشتر به استان تهران اختصاص داده می‌شود و در واقع میزان گوشت وارداتی گوسفندی به‌اندازه‌ای نیست که بتوان به همه استان‌ها اختصاص داد و اصولاً سیاست توزیع بر این اساس است که ابتدا نیاز استان‌هایی با تراکم جمعیت بالا و تقاضای زیاد مانند تهران برطرف شود و به همین دلیل استان سمنان نیز مانند بسیاری از استان‌های دیگر از این سهمیه برخوردار نیست و در این میان باید در نظر داشت که نیاز داخلی استان سمنان به گوشت گوسفندی تا حد زیادی از طریق تولیدات محلی تأمین می‌شود و مشکلی در این زمینه گزارش نشده است.
مرآت: آیا برنامه‌ای برای اختصاص سهمیه گوشت دولتی به استان سمنان در دستور کار قرار دارد؟
طاهریان: از اواسط خردادماه سال جاری با پیگیری‌های مستمر توانسته‌ایم توزیع گوشت گوساله گرم وارداتی را در استان آغاز کنیم و تاکنون حدود ۳۸۰ تن از این نوع گوشت در استان توزیع شده و این توزیع همچنان ادامه دارد و تأثیرات مثبتی بر کنترل قیمت‌ها و تأمین نیاز مردم داشته است و با این حال در مورد گوشت گوسفندی وارداتی هنوز نتوانسته‌ایم سهمیه‌ای دریافت کنیم.
تلاش‌های متعددی از سوی سازمان جهاد کشاورزی استان برای اختصاص سهمیه گوشت گوسفندی انجام شده و این پیگیری‌ها همچنان ادامه دارد و هدف ما این است که بتوانیم با وارد کردن این سهمیه علاوه بر پاسخگویی به نیازهای مردم تأثیر بیشتری بر کاهش قیمت‌ها داشته باشیم، هرچند تاکنون پاسخی قطعی و مثبت دریافت نشده اما امیدواریم که در آینده نزدیک این تلاش‌ها به نتیجه برسد.
مرآت: چگونه است که استان سمنان به‌عنوان معین استان تهران در تأمین مواد پروتئینی انتخاب می‌شود اما شهروندان خود این استان از مزایای آن بهره‌مند نمی‌شوند؟
طاهریان: استان سمنان همراه با چند استان دیگر به‌عنوان تأمین‌کننده اصلی مواد پروتئینی برای تهران انتخاب شده است و دلیل این انتخاب ظرفیت بالای تولید در استان ماست، به‌طور مثال؛ در حوزه مرغ، تخم‌مرغ و شیر استان سمنان نه‌تنها قادر به تأمین نیاز داخلی خود بوده بلکه مازاد تولید خود را نیز به استان تهران ارسال می‌کند و در واقع حدود ۷۰ درصد تولیدات مازاد استان به تهران فرستاده می‌شود.
اما این نکته مهم است که اولویت ما همواره تأمین نیازهای داخلی استان بوده و هیچ‌گاه ارسال مواد پروتئینی به تهران یا استان‌های دیگر در شرایطی که نیاز داخلی تأمین نشده باشد انجام نمی‌گیرد و خوشبختانه تاکنون هیچ‌گونه کمبودی در تأمین مواد پروتئینی در استان نداشته‌ایم و این موضوع نشان‌دهنده این است که سیاست‌های ما در زمینه تأمین و توزیع مواد پروتئینی به‌درستی عمل کرده و مردم استان از این بابت نگرانی نداشته باشند.
مرآت: نظارت بر قیمت و توزیع گوشت در استان سمنان چگونه انجام می‌شود؟
طاهریان: نظارت بر زنجیره تولید و توزیع در استان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و این کار به‌صورت مستمر توسط چند نهاد مرتبط انجام می‌شود و در سطح تولیدکنندگان سازمان جهاد کشاورزی استان و شهرستان‌ها مسئولیت دارند که اطمینان حاصل کنند دام زنده، مرغ زنده و محصولات دیگر به‌موقع و به مقدار کافی عرضه شوند و در سطح خرده‌فروشی نیز نظارت توسط اتاق اصناف و اداره صمت انجام می‌شود.
درخصوص قیمت‌گذاری و کنترل قیمت‌ها استان سمنان در زمینه محصولاتی مانند شیر، تخم‌مرغ و گوشت مرغ، جزو ارزان‌ترین استان‌ها بوده و این محصولات تحت نظارت مستمر قرار دارند و قیمت‌های تعیین‌شده بر اساس دستورالعمل‌های کارگروه تنظیم بازار است و در مورد گوشت قرمز نیز تلاش می‌شود که قیمت‌ها به میانگین کشوری نزدیک باشد.
به‌عنوان نمونه؛ در شهریورماه سال جاری کارگروه تنظیم بازار استان قیمت گوشت گوسفندی را از ۷۵۰ هزار تومان به ۶۵۰ هزار تومان کاهش داد و این نشان‌دهنده تأثیرگذاری مستقیم این نهادها در کنترل قیمت‌ها است و اگر در آینده نیز نیاز به اصلاح قیمت‌ها باشد اقدامات لازم از طریق همین کارگروه انجام خواهد شد.
مرآت: نقش عشایر و دامداران استان در تأمین گوشت گوسفندی چقدر است و چرا این تولید به نفع شهروندان استان مدیریت نمی‌شود؟
طاهریان: عشایر و دامداران نقش کلیدی در تأمین گوشت گوسفندی استان دارند و بخش عمده‌ای از دام‌های استان متعلق به عشایر است و تولیدات این گروه به‌ویژه در فصل زایش دام، بخش قابل توجهی از نیاز استان را تأمین می‌کند و در این دوره بخشی از دام‌های تولیدشده برای پرواربندی به استان‌های دیگر فرستاده می‌شوند و پس از پرواربندی در فصل پاییز بخشی از همان دام‌ها به استان بازمی‌گردند.
این چرخه که یک روند طبیعی در حوزه دامپروری است همواره به‌گونه‌ای مدیریت می‌شود که نیاز داخلی استان در اولویت قرار گیرد و بنابراین گوشت تولیدشده در استان ابتدا برای مصرف داخلی توزیع می‌شود و سپس مازاد آن به استان‌های دیگر ارسال می‌شود.
مرآت: چه عواملی باعث افزایش قیمت گوشت در استان سمنان نسبت به سایر نقاط کشور شده است؟ آیا واسطه‌گری یا ضعف در شبکه توزیع نقشی دارد؟
طاهریان: افزایش قیمت گوشت در استان سمنان یا هر استان دیگری می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد و در سطح کلان قیمت گوشت قرمز در کشور واحد نیست و هر استان بر اساس شرایط بازار و تقاضای محلی قیمت متفاوتی دارد و استان سمنان نیز از این قاعده مستثنی نیست و یکی از عوامل مهم در این زمینه نزدیکی استان ما به تهران است و هرگونه نوسان قیمتی در تهران به‌طور مستقیم بر بازار سمنان نیز تأثیر می‌گذارد و به‌عنوان مثال؛ اگر در تهران قیمت گوشت افزایش یابد این افزایش به‌دلیل تقاضای بالای تهران می‌تواند بر قیمت‌های استان‌های همجوار نیز تأثیرگذار باشد.
در خصوص نقش واسطه‌گری باید بگوییم که نظارت‌های مستمر بر زنجیره توزیع انجام می‌شود و تخلفات احتمالی به‌شدت پیگیری می‌شوند و با این حال نوسانات قیمتی ناشی از تغییرات بازار تأثیر بیشتری نسبت به واسطه‌گری دارند.
مرآت: تاکنون چه اقداماتی برای کنترل قیمت و بهبود دسترسی مردم به گوشت گوسفندی با نرخ مناسب صورت گرفته است؟
طاهریان: اقدامات مختلفی برای کنترل قیمت و بهبود دسترسی مردم انجام شده و به‌عنوان مثال؛ در شهریورماه کارگروه تنظیم بازار استان با بررسی قیمت‌ها کاهش نرخ گوشت گوسفندی را از ۷۵۰ هزار تومان به ۶۵۰ هزار تومان تصویب کرد و این کاهش قیمت با هماهنگی دستگاه‌های مرتبط و از طریق نظارت بر بازار اجرا شد.
همچنین توزیع گوشت گوساله گرم وارداتی نیز تأثیر مثبتی بر متعادل نگه‌داشتن قیمت‌ها داشته. این روند همچنان ادامه دارد و هدف این است که با تقویت عرضه بتوانیم قیمت‌ها را در محدوده مناسب نگه داریم.
مرآت: آیا ضعف یا خلأیی در سیاست‌های حمایتی از دامداران و تولیدکنندگان استان وجود دارد که بر قیمت نهایی گوشت تأثیر می‌گذارد؟
طاهریان: سیاست‌های حمایتی از دامداران و تولیدکنندگان در استان سمنان به‌طور مستمر اجرا می‌شود و تلاش شده که هیچ خلاء جدی در این زمینه وجود نداشته باشد و یکی از اقدامات مهم در این حوزه تأمین نهاده‌های دامی به‌صورت منظم است.
دامداران استان می‌توانند نهاده‌های موردنیاز خود به‌ویژه جو را از سامانه مربوطه تهیه کنند و علاوه بر این برای کمک به عشایر و دامداران طرح‌هایی مانند عرضه نهاده‌های دامی مدت‌دار نیز اجرا شده که در شرایط خاص اقتصادی بار مالی کم‌تری بر تولیدکنندگان تحمیل شود.
البته نباید از تأثیرات مسائل کلان اقتصادی و افزایش هزینه‌های تولید بر قیمت نهایی گوشت غافل شد، عواملی مانند هزینه حمل و نقل، تغییرات نرخ ارز در واردات نهاده‌ها و هزینه‌های نگهداری دام همگی در قیمت تمام‌شده محصول نهایی نقش دارند و در این میان استان سمنان تلاش کرده با ارائه تسهیلات و حمایت‌های بیشتر این فشارها را تا حد ممکن کاهش دهد.
مرآت: برنامه‌ریزی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت شما برای ساماندهی بازار گوشت استان سمنان چیست و چه زمانی مردم می‌توانند شاهد تغییرات مثبت باشند؟
طاهریان: بازار گوشت استان سمنان به‌ویژه در حوزه گوشت قرمز و مرغ از نظر میزان تولید به‌طور مستمر در شرایط مطلوبی قرار دارد و تولیدات استان علاوه بر تأمین نیاز داخلی مازاد تولید نیز دارد اما چالش اصلی مربوط به نوسانات قیمتی است که تحت‌تأثیر بازارهای بزرگ‌تر مانند تهران قرار می‌گیرد.
در برنامه‌های کوتاه‌مدت تلاش ما بر افزایش نظارت‌ها، کنترل دقیق قیمت‌ها و ادامه توزیع گوشت گوساله گرم وارداتی متمرکز است و با این اقدامات قصد داریم نوسانات قیمتی را کاهش دهیم و قیمت‌ها را به سطح قابل قبولی برسانیم و همچنین پیگیری برای دریافت سهمیه گوشت گوسفندی وارداتی همچنان ادامه دارد.
در برنامه‌های بلندمدت تقویت زیرساخت‌های تولید و توزیع، حذف واسطه‌ها و افزایش تعامل با تولیدکنندگان در دستور کار قرار دارد و این اقدامات زمان‌بر است اما در آینده نزدیک مردم استان شاهد تغییرات مثبت خواهند بود زیرا طرح‌هایی در زمینه توسعه زنجیره‌های تأمین و اصلاح سیستم‌های توزیع در حال بررسی است که در صورت اجرایی شدن می‌توانند تأثیر چشمگیری بر ثبات بازار داشته باشند.
مرآت: نقش نهادهای نظارتی در کنترل قیمت و توزیع صحیح گوشت در استان چقدر مؤثر بوده است؟ آیا برخوردی با متخلفان این حوزه صورت گرفته است؟
طاهریان: نهادهای نظارتی به‌ویژه سازمان جهاد کشاورزی، اتاق اصناف و اداره صمت، نقش اساسی در کنترل بازار گوشت دارند و نظارت‌های این نهادها در تمامی مراحل زنجیره تولید و توزیع از دامداری‌ها تا واحدهای صنفی خرده‌فروشی، به‌طور مستمر انجام شده و گزارش‌های تخلف به‌سرعت بررسی و پیگیری می‌شود.
در سطح تولید و توزیع عمده مسئولیت با سازمان جهاد کشاورزی است و در مراحل خرده‌فروشی اتاق اصناف و اداره صمت وظیفه دارند بر بازار نظارت کنند و در صورت مشاهده تخلفات پرونده‌های مربوطه تشکیل و به اداره کل تعزیرات حکومتی ارسال می‌شود و برخورد قانونی با متخلفان شامل جریمه‌های مالی و حتی محدودیت در فعالیت از جمله اقداماتی است که برای تضمین سلامت بازار انجام می‌شود.
از سوی دیگر همکاری میان نهادهای نظارتی و تولیدکنندگان نیز بسیار مهم است و این تعامل به ایجاد شفافیت در بازار و کاهش سوءاستفاده‌های احتمالی کمک می‌کند و مردم استان می‌توانند مطمئن باشند که تمامی این اقدامات با هدف حفظ ثبات بازار و جلوگیری از نوسانات قیمتی انجام می‌شود.
